Bazka autonomia, laborantza herrikoi proiektuaren zentroan da. Belar eremu haundiarekin, Euskal Herria belar bazka leku inportantea da. Abantaila horrekin ere, etxaldeen elikadura autonomia arte arribatzera helburu haundia da, bereziki proteina autonomira heltzeko. Horrentzat, Euskal Herriko Laborantza Ganbarak laborariak segitzen ditu eta formakuntza eta fitxa teknikoak proposatzen ditu : belar bazkaren balioa hobetzeko sabaian idortze teknika, alha aldizkatze dinamikoa pentzeen erabilpena optimizatzeko, proteina alorrak (soja, ekilili, kolza) proteinaz aberatsa den etxeko bazka ekoizteko...
Ardi esnedun edo, esnedun edo haragitako behi hazlea baldin bazira, deitzen ahal gaituzu bazken kudeatzeko laguntza ukaiteko : razioen oreka, lurren erabilera, belar bazkaren bilana, bazka berrien sartzea…
Euskal Herriko Laborantza Ganbarak erabilterraza den kalkulu orri bat plantan ezarri du, zuen errazioak bakarrik egiteko edo orekatzeko.
Belar bazka sabaian idortzea gero eta gehiago garatzen da Euskal Herrian. Belarra goizik mozten eta biltzen da, hazkurri balioa gorenean delarik.
Belarrak ez dira pentzean idortzen baina segidan bilduak sabaian idorrarazteko. Horrentzat teilatu azpian, eguzkiaren energia erabiltzen da.
Maiz, sabaian idortze teknikarekin, proteina alorrak plantan ezartzen dira, luzerna bezala adibidez.
Euskal Herriko Laborantza Ganbarak formakuntzak antolatzen ditu maiz, tresnaren erabilera hobetzeko edo tresna aurkezteko holako instalazio batetan inbestitu nahi duten hazleentzat.
2019az geroztik, teknika barnatzeko formakuntza berezia zuzendua zaie hasiberriak diren laborarieri. Horrelako instalazio berezia Iparraldeko etxaldeetan plantan ezartzeko, honen erabilpena aurkezteko eta ondorio ekonomikoak neurtzea dira helburuak.
Alhapide teknika horrek, pentzeen kudeaketa hobetzen du, mementu onean erabiliz eta emaitzak emendatuz.
Euskal Herriko Laborantza Ganbarak teknika horrekin hasi nahi duten laborariak laguntzen ditu !
Alha aldizkatze sistemak printzipio sinple batzuz osatua da :
– denbora labur batez karkamendu haundia errezebitzen dute korrale ttipiak erabiliak dira
– berriz etortzeko denbora, sasoinaren arabera eramana da, belarra berriz pusa dadin : 20 egun udaberrian, 60 egun arte neguan !
– korraleka, alhatze denborak ez du 3 egun baino gehiago iraun behar, muskiltzeak ez hunkitzeko eta pentzeak ez murrizteko.
Belarra baldin bada ere alorra gehiengoa, gero eta gehiago laborarik ekilili, kolza edo eta soja alorrak hasiak dituzte.
Nouste Ekilili kooperatibaren sortzearekin (http://nousteekilili.jimdo.com), ekilli eta kolzak gero eta gehiago agertzen dira. Laborariek balio erantsia sortzen dute elikadurendako olioa salduz eta proteinaz aberatsak diren turtoak erabiliz.
Soja alorrak berrikiago hasiak dira baina hazien berotze teknikarekin ( digeritzea hobetzen eta proteika balioa emendatzen duena), segur da fite garatuko dela gure lurraldean.
Mendiko alhaguneak eta bereziki « arteko eremuak » Euskal Herriko paisaren eta bere laborantzaren parte inportante bat errepresentatzen dute. Baina, heien balorea untsa estimatua dea?
Mendiko alhagune eta larreek jokagai ainitzeri erantzuten ahal dute : Kabalen elikadura gastuak beititu, tokiko belar baliabideak erabili, sasitzea mugatu alhatzeari esker… Gainera, kabalek naturalki eta gustoki jaten dituzte sasiak ! Artzain lanari esker, kabalek sasiak erreski jaten dituzte eta pentzeetako belarren hazkurri balio berdina ukanez !
Larre eta mendiguneen kudeaketaren inguruko gogoetetan inplikatua da Euskal Herriko Laborantza Ganbara : mintzaldi, formakuntza, mendi diagnostikak, artzaineri laguntza, etab.
– Cyril Agreil & Michel Meuret (INRA Avignon – agreil@avignon.inra.fr)
– Mathieu Millot (FCEN – animateur CTT Pâturage – m.millot@cren-lorraine.fr)
Marina Deysine / Emmanuelle Bonus
–
marina@ehlgbai.org / manue@ehlgbai.org
05 59 37 18 82
