– Elkartearen sortzea bermatu (2014an). Egiturak Sasi Ardi larreko ardi arrazaren ezagutza lortzea, babestea eta sustatzea.
– Elkartearen bizia animatu, Akitaniako arrazen kontserbatorioaren partaidetzarekin, besteak-beste  : ardi arraza begiratu eta garatu, haragiaren merkaturatzea lagundu, mugazgaindiko kooperazioa baloratu.
– Emaitzak  : selekzio erakunde baten sortzea eta Sasi Ardi arrazaren ezagutza ofiziala (2016an), Zikiro (3  urteko kotzo zikitatua) eta Bildots (2,5  eta 4  hilabete arteko bildotsa) mozkinak finkatzeko baldintza-kaiera idaztea (2015-2016), merkaturatze kolektiboa plantan ezartzeko urratsak (2015-2016), Hegoaldeko elkarteekin trukatze jarraikiak.
– Eta ere  : Hego Lapurdiko hiriguneak eraman berrikuntza lehiaketan saritua (2015an), abere agro-bioaniztasunaren lehen saria frantses ondare fundazioaren eskutik (2017an).
– 2018an: SASIKO markaren sortzea,  Sasi Ardikiaren ekoizpena ekonomikoko baloratzeko.

2 haragi mota salduak dira marka honen pean :

→ Zikiroak : 28 eta 42 hilabete arteko kotzo zikilatua, 18 et 26,5 kg pizatzen duena. Kabala hauek arditegian atxikiak dira azken denboretan. 2 urte eterdiz libertate osoan kanpoan egon ondoan, belar eta zerealekin gizentaraziak dira hilabete bat eta lau hilabete artean.

→ Bildotsak : 75 eta 120 egun arteko bildots/axuri pizuak. Amaren esnearekin haziak dira nagusiki. 8,5 eta 12,5 kg artean salduak dira.

Haragia zuzenki saldua da, baita kolektiboki ere, 2015-az geroztik, harategi, jatetxe eta salguneak hornitzeko Iparraldetik Parisera.

Gaur egun, 22 hazlek osatzen dute Sasi Artaldea elkartea. 1 500 kabala sartuak dira Sasi Ardi arrazaren genealogia liburuan.

→ Partikularra bazira, zikiro bat antolatzen baduzu zure herrian, zikiro erretzaile bazira edo zikiro erretzaile bat ezagutzen baduzu, gurekin harremanetan sar zaitez sasi ardia jastatzeko, erosteko eta manatzeko .

Kontaktuak :Association sasi artalde, Zuentzat, 218 Mongelos, 64220 Ainhice-Mongelos

Jean LASSALLE, lehendakaria (05 59 29 55 55) eta Leire ATCHOARENA, animatzailea (05 59 37 18 82) – sasiartalde@yahoo.fr

Pirenaika, haragitako behi arrazak Nafarroan ditu bere erroak. Gaur egun, Hego Euskal Herriko etxaldetan atxemaiten da nagusiki (Nafarroa, Bizkaia, Gipuzkoa eta Alaban). Tokiko larreko behi arraza da, euskal mendiguneeri egokia dena. Iparraldeko hazle talde bat arraza honi interesatzen hasi da eta behia iparraldeko hazkuntzetan sarrarazi du.

– Elkartearen sortzea bermatu du Euskal Herriko Laborantza Ganbarak (2016an), helburu honekin : Pirenaika behi arraza Iparraldean baloratu, Iparraldeko eta Hegoaldeko hazleen arteko trukaketari esker eta haragitako behi saila garatuz.

– Elkartearen bizia animatu  : etxalde bisitak, hazkuntzen segipena, Pirenaika aratxekia merkaturatzeko gogoetak. 25 hazlek eta Belaun eta Axuria kooperatibek osatzen dute egitura.

– Baloratze honeri esker sortu da kalitate saila, HARPEA izenekoa, 3 zutabetan oinarritua : Pirenaika behi arraza, tropak bortura igortzea eta jatorria (Iparralde). Baldintzen kaiera bat finkatua izan da eta  lan kolektibo bat eramana da haragiaren kalitateaz eta merkaturatzeaz.

Kontaktuak : Iparraldeko Behi Pirenaikaren Elkartea – HARPEA saila | Peio ELICEITS, lehendakaria (06 86 72 70 14) eta Benoît JEAN, animatzailea (05 59 37 18 82).

– Betizu behiak ez du estatus berezirik Frantses administrazioaren ganik (ez da etxe animalia ezta salbaia ere). Iparraldean, 80 eta 90 Betizu artean kondatzen dira. Basak dira. Libre bizi dira.

– Hautetsien galdeari erantzuteko, Artzamendi-Mondarain mendiguneko Betizuen estatusaz proposamen bat idatzi du Euskal Herriko Laborantza Ganbarak (2015an). Gaur egun, Betizu kabaleria segitzen duen taldea animatzen du Euskal Herriko Laborantza Ganbarak, Akitaniako arrazen kontserbatorioarekin eskuz-esku. Lan taldea osatzen dute Ezpeleta, Itsasu eta Ainoako hautetsiek, hazleek, DDPPak, Departamenduko kontseiluak eta arraza babestu nahi duten jende batzuek.

– Taldeak kabalen kondaketa eta osagarri ona zaintzen du, lehentasunez. Behi basa hunen erregulazio moldeak finkatzen ditu, baita mendiko beste kabala eta erabiltzaileekin kohabitazioa segurtzen ere.

→ Berriki, Mondarain eta Artzamendi mendietan betizuen kontaketak eginak izan dira kontserbatorioa eta bolondresen artean. Urtez urte betizuen kopuruak segitzea ahalbidetzen du kontaketak.

Kontaktuak : Julene ETCHEVERRY PACHECO, animatzailea (05 59 37 18 82), Conservatoire des races d’Aquitaine (05 57 35 60 86), Ezpeleta, Itsasu eta Ainoako herriko etxeak.

– Xapata elkartea 1994an sortu da, Itsasuko gereziaren ekoizpena garatzeko eta tokiko gerezi motak (Peloa, Xapata, Beltxa, etab.) begiratzeko xedearekin. Gereziondo baratze kontserbatorio bat plantan ezarri du ere Itsasun.
– Euskal Herriko Laborantza Ganbarak Xapata elkarteko bizia animatzen du 2012az geroztik : INAOAri AOP sormaka eskaera egiteko doziera landu, formakuntza teknikoak antolatu BLE elkartearekin partaidetzan, komunikazio eta merkaturatze kolektibo lanetan lagundu.
– 2016an : 25 kide, 5 500 gereziondo Itsasu inguruko 9 herritan banatuak, 15 eta 25 gerezi tona artean bilduak, urtero (egoera klimatikoaren arabera izigarri aldakorra).

Kontaktuak : Xapata elkartea, Etxeberria etxea, Basaburu auzoa, 64 250 ITSASU, contact@cerise-itxassou.com
Maryse CACHENAUT, lehendakaria (06 77 00 16 41)

Webgunea : www.cerise-itxassou.com

Kriaxera zaindu behar den tokiko ondareko baserriko ahate arraza da, abantxu desagertu dena industria-arrazen hedapenaren ondorioz. Kriaxera emeki hazten den ahate arraza da eta galkatzeko edo erretzeko « mulard » ahateak lehenesten dira. Bazka lekuetan hazten dira, eta beren haragia dastamen-kalitate handikoa da.

EHLGk, Akitaniako Arrazen Kontserbatorioarekin batera, taldea laguntzen du :

– Kriaxera arraza ezagutu, zaindu eta garatzeko talde bat egituratzen (eragileen arteko animazioa eta bilkurak, helburu eta ekintza komunak zehazteko).

– Kriaxera arraza zaindu eta garatzeko ekintzak zehazten eta obratzen : bolondres diren etxalde sare batean ugalketa-programa bat plantan ezartzen, sortzeak jarraikitzen, ugaltzaileak trukatzen, praktiken trukatzen. Hazkuntza kontserbatorio bat sortua izan da berriki, arraza honen babesteko nahiko ahate tropa segurtatzeko.

– Kriaxera arrazaren ezagupen ofiziala lortzeko txostena lantzen. Lan horri esker, Kriaxera ofizialki ezagutua izan da 2023an.

– Kalitatezko sail bat sortzea, arraza honekin zerikusia duen hazteko molde berezia babesteko : kalitatezko ekoizpen eta haragia transformatzeko baldintzak bermatzen dituzten baldintzen kaiera, komunikazioa, defentsa eta hazkuntza moldearen garapena.

Kontaktuak : Benoît Jean, benoit@ehlgbai.org

Euskal Herriko erle beltzaren kontserbatorioa 2012an sortu zen, Euskal Herrian erle beltzaren arraza zaintzeko eta garatzeko.

Elkarteak 100 eta 110 bazkide artean ditu. Erlezain amaturrak gehien bat eta erle beltzarekin lan egiten duten profesionalak elkartzen ditu.

Elkarteak  bere eginkizunak garatzen eta zabaltzen ditu :

– 2018az geroztik, Erbel, erle beltza arrazaren hobekuntza genetikoaren alde lan egiten duen mugaz gaindiko erakundeko kide da.

– 3 erlauntz kontserbatorio plantan ezarri ditu, Itsasu, Bidarrai eta Iratin.

– erle paketeak, erregin fekondatuak, erregin hutsak eta okasionezko materiala saltzen ditu eta materiala alokatzen du.

– Elkarteak urtean zehar formakuntza ezberdinak proposatzen ditu. Horrezgain, erlezaintzan hasi nahi dutenentzat, martxotik urrira formakuntza epe luze batean, larunbat arratsalde batez hilabetean kurtsoak proposatuak dira.

– Elkarteak erle beltzari buruzko informazioa zabaltzen du, kontsumitzaileak eta erlezainak sentsibilizatzeko. Erle Beltzari buruzko egun bat antolatzen du urtero, Bidarrain.

2019an, elkarteak EHLGri hobeki egituratzen laguntzea galdegin zion. Elkartearen antolaketa moldatua izan da eta bere misioak kideen artean banatuak izan dira. 2020an, sail kolektiboa garatzeko lan bat abiatua izan da.

→ 2025an erle beltzaren eguna antolatua izan da Itsasun. Egun goxoa animazioekin, konferentziekin eta tokiko ekoizleen merkartuarekin.

Kontaktuak : Frédéric FORSANS, lehendakaria (06 95 25 44 37, pelloenea@free.fr) eta Julene ETCHEVERRY PACHECO, animatzailea (05 59 37 18 82, julene@ehlgbai.org)

https://www.erlebeltza.com/

2018an sortua, Gaztaina elkarteak gaztaina berritzea, baloratzea eta sustatzea du helburu, Ipar Euskal Herrian. Bere helburua lurralde honetan gaztaina sail bat egituratzea da, eta besteak beste, gaur egun dauden gaztainondoak babestea eta zaharberritzea, baita ere gaztainondo berriak landatzen laguntzea.

Gaztaina elkarteak laguntza galdegin dio Euskal Herriko Laborantza Ganbarari bere elkartea bizia animatzeko. 2025 urte huntan, 26 pertsonek (laborari, transformatzaile, gaztandegi jabe) eta 10 herrik (hautetsiek ordezkaturik) osatzen dute elkartea.

Euskal Herriko Laborantza Ganbararen laguntzarekin, lan batzordeak plantan eman ditu, eraginkortasuna irabazteko. Eragile horiek gaztain ekoizpena berpiztu nahi dute elgarrekin.

Lan batzordeak :

– Tokiko barietateen identifikazioa

– Gaztainaren ekoizpena

– Eraldaketa eta kontserbazio etaparen egituratzea

– Baldintza kaieraren plantan ezartzea

– Merkaturatzearen egituratzea eta antolatzea

– Sentsibilizazioa eta komunikazioa

Hainbat helburu :

– Tokiko barietateen identifikazioa

– Kontserbatorio baratzea eta txerto-baratzea muntatzea

– Gaztain ekoizleen laguntzea (gaztainondoen zaharberritzea, landatzea eta jarraipena)

– Gaztainaren eraldatze urratsetan laguntzea

– Merkaturatzean laguntzea

– Formakuntzak eta tailerren bisitak antolatzea. Ia urte guziz ikasketa bidaiak antolatuak dira. Aurten, talde bat Cantal eskualdera joan da, gaztainaren sail freskoan lan egiten duten beste laborari batzu ezagutzera.

→ 2025eko jardueren aurreikuspena :

– barietateen identikazioko lanetan segitu

– 2 herri ezberdinetan landaketak egitea

– fruitu soroetan entretenimendu lanak egitea

– ikastaro eta formakuntzak antolatzea

– internet orri bat sortzea

– sail berri baten sortzea ; gaztain freskoaren saila

– Euskal Herriko behikiare sailaren egoera aztertu ondoan Herriko haragia elkartea sortzen lagundu (2013an) UZTARTU elikadura-industriako enpresa sarearekin partaidetzan. Elkartearen helburua behiki saila baten garatzea da, Euskal Herrian sortu, hazi, gizendu eta hilak diren kabalekin.
– Elkartearen bizia animatzea. Hazleak (ELB eta FDSEA64 sindikatuek, Axuria eta Lur Berri kooperatibek, eta Euskal Herriko Etxe ekoizleen elkarteak ordezkatuak).

→  2024ean : 300 etxalde baino gehiago engaiatuak, 500 behi eta 600 aratxe baloratuak HERRIKO markapean, 138 tona haragi salduak 100 bat banoi banatzaile gehiagori (harategi, hipermerkatu, jatetxe, kantina, ekitaldi).

Kontaktuak : Herriko haragia elkartea, Zuentzat, 64 220 Ainhice-Mongelos, 05 59 37 18 82, herriko.haragia@orange.fr

www.herriko.fr

– Herriko ogia elkartearen sortzea lagundu (2013an), UZTARTU elikadura-industriako enpresa sarearekin partaidetzan. Euskal Herriko garigintza berpiztu da eta gari/irina/ogi saila sortu da horri esker.

– UZTARTUk elkartearen bizia animatzen du. Euskal Herriko Laborantza Ganbarak laguntza tekniko eta logistikoa ekartzen die garia ekoizten duten sailako laborarieri (ereitetik hazien biltzeraino, uztatik pasatuz).

– Hamabost bat laborarik 100 ha gari lantzen dituzte urtero,  tokiko eihera batek irintzen duena. 60 okindegi engaiatuak dira desmartxa honetan. Orotara, 400 tona gari erabiliak dira urtero Herriko markapean. Herriko irina beste produktu mota batzuentzat erabilia da ere bai (Okina bixkotxegileak bixkotxak egiteko, Euskal Herriko garagarnotegiak garagarnoa egiteko, etab.).

Kontaktuak : Herriko ogia elkartea, Jean Errecart institutua, 64 120 DONAPALEU, herriko.ogia@orange.fr
Lehendakariak : Gérard LHUILLIER et Philippe BEGARDS okinak

Animatzaile teknikaria : Manue BONUS, ani05 59 37 18 82

Webgunea : www.herriko.fr

– 2014az geroztik, garagarnoa egiteko 5 garagar ereite entsegu egin dira, emaitzarik gabe (uzta aitzeneko eritasunak, biltze edo/eta maltatze arazoak).

– Urte luzetan entseguak eramanik (gure lurraldeari egokitzen den barietate bat, garagar eta malta analisiak…), sailak bere ekoizpena 2025ean abiatu du 16 hektaretan.

– Herriko Garagarnoa elkartea sortu da, 2025ean, Euskal Herriko garagar/malta/garagarno saila egituratzeko. Laborariak, malteriak eta tokiko garagarnotegiak hor biltzen dira : beharren zehazteko (kualitatiboak eta kuantitatiboak), eraldaketa etapa desberdinak identifikatzeko eta dagozkien kostuak kalkulatzeko, sailaren garapen helburuak finkatzeko (240 tona garagar ekoizteko xedea), komunikazioa lantzeko, etab.

Kontaktuak : Txomin ELOSEGI (txomin@ehlgbai.org), animatzaile-teknikaria, 05 59 37 18 82

– 6  etxalderen jarraipena beren proiektuaren urrats guzietan : tokiko eta kalitatezko etxe-ekoizpenak tokiko jendeari kolektiboki saltzea, interneten bidez.
– XIXTROAK kolektiboaren sortzea (10 laborari elkartuak + HERRIKOA). Internet gunearen abiatzea 2016ko irailan.
– Kalitatezko desmartxetan (AB, IDOKI, AOP) diren 130-150 bat tokiko etxe-ekoizpenen merkaturatzea. Saskiak astelehenetan manatzen dira eta ostiraletan hartzen Hazparne, Kanbo Baiona eta Hiriburu inguruko 7 banatze-gunetan.

Kontaktuak : XIXTROAK SAS, Uhaldegaraia, 64 240 Lekorne,
07 68 99 88 78, contact@xixtroak.com
 www.xixtroak.com

– Nouste Ekilili kooperatibaren sortzea bermatu (2009an). Ekililia eta soja lantzeko hautua egin duten laborari batzu biltzen ditu kooperatibak  : arto ureztatua gelditzeko parada, JAOrik gabeko proteina iturria.
– Laborarieri laguntza teknikoa ekarri.
– Jateko olioa merkaturatzeko hautua ikertzea (2013an), komunikazio tresnen sortzea, olioa botoiletan ezartzeko tresna plantan ezartzea eta salmenta antolatzea.
– jateko (jantegi kolektibo, jatetxe, saltzaile ttipi, supermerkatu, ekitaldi, etab.) : zapatze hotz bakar batetik ateratu ekilili eta colza olio garbia
– kabalentzat
– landare olio hutsa erregai bezala erabilia

→ Gaur egun (2024ko azken datuak): 31 laborarik osatzen dute kooperatiba. 2025 urte honetan, kolektiboak aurreikusi du 40 ha ekilore eta 23 ha koltza landatzea.

2024. urtea bereziki gogorra izan da kooperatibarentzat, historikoki uzta txikia ekarri duten ezohiko baldintza meteorologikoengatik.

Kontaktuak : Nouste Ekilili kooperatiba, 64 120 GABADI

06 70 88 42 29, nouste.ekilili@yahoo.com

Web gunea >>

– Etxe Gazna kooperatiba, etxe gasnak ontzeko Zalgizeko gasnategi kolektiboa da. Fintze, hornidura-erosketak (gatzagia, hartzigarria) eta laguntza-sanitarioa (Euskal herriko etxe ekoizleen elkartearen bidez) zerbitzuak eskaintzen ditu 80 bat kideeri.

– 2016. urtean, Etxe Gazna kooperatibaren gasnategia bete betea zen. EHLG-ri laguntza eskatu zion kooperatibak, egituratzeko eta garatzeko, alde guztiak kondutan hartuz (juridikoa, sanitarioa, finantzarioa, komertziala, barne antolakuntza).

– Beharren azterketak, aitzinkondua, finantzamendu bilaketa ekonomikoari eta finantzaketa-bilaketari esker, bereziki, kooperatiba zabaltzeko eta modernizatzeko proiektu bat zehaztu ahal izan da, ekoizle eta gazta gehiago fintzeko ahala emanez, eta, hala, Xiberuako etxe-ekoizpena sustatuko duena. Modernizazio-lanak 2021ean bukatu dira.

– Aldi berean, Kooperatibako kide diren 15 bat artzainek talde bat sortu dute, ekoizpenaren zati bat profesionalei merkaturatzeko, elgarrekin, merkatu saturatu batean aukerak aurkitzeko parada emanez laborari gazteeri bereziki. Euskal Herriko Laborantza Ganbarak taldea lagundu du, merkatu-azterketa bat eginez, logistika kudeatzeko aterabideak atxemanez eta beharreko antolaketa kolektiboa plantan ezarriz (prospekzioa, eskaerak hartzea, eskaerak prestatzea, bidaltzea, fakturazioa…).

Kontaktuak : Etxe Gasna kooperatiba, Plaza, 64 470 Zalgize, 05 59 28 59 23

Thomas ARHANCET, lehendakaria eta Benoît JEAN, animatzailea (05 59 37 18 82, benoit@ehlgbai.org)

– Accueil Paysan Béarn – Pays Basque elkartea berpiztu, 2012an. Egiturak etxaldean errezebitze aktibitateak dituzten laborariak biltzen ditu (kanpaleku, arrotz logela, landetxe, etxalde pedagogiko, geriza sozial, etab.).
– 2012az geroztik, elkartearen bizia animatu, errezebitze guneetan ibiltzea azkartzeko eta haren sarea hedatzeko asmoarekin : komunikazio ekitaldiak plantan ezarriz, formakuntzak eskainiz, Akitania berria mailan Accueil-Paysan elkartea sortuz (2016an).
– 2024ean : 12 kide

→ 2025ean: Euskal Herriko eta Biarnoko laborarien sareetara egindako eta zabaldutako galdetegi bat egina izan da laborari berriak sarean sartzekp asmoz. Uda hau igaro eta, kide berri batzuek taldean sartu behar lukete.

Kontaktuak : Anita DUHAU, lehendakaria (05 59 65 60 29, anitaduhau@gmail.com) eta Julene ETCHEVERRY PACHECO, animatzailea (05 59 37 18 82)

Webguneak : www.accueil-paysan.com  /  www.accueil-paysan-nouvelle-aquitaine.com

– Euskal Herriko Laborantza Ganbarak proiektu kolektiboetaz duen lan esperientzia eta jakitatea erregularki partekatzen du publiko zabalarekin : ikasleak, Euskal Herriko elikadura kudeantza kontseilua, Eticoop eguna, etab.
– Jarraikiak diren desmartxetaz sentsibilizatze lana eramaiten du ere elkarteak :
– Sukaldaritzako profesionalekin
– Publiko zabalarekin hainbat ekitaldiren bidez : LURRAMA, EHZ festibala, JATEKO, etab.